Sunday, December 19, 2010

Mozart met subsidie

Hoeveel "Mozarts" zouden er zijn geweest mét subsidie? En hoeveel meer meesterwerken zou Mozart hebben geproduceerd als hij ondersteund zou zijn geweest door een instelling als het NFPK?

Die vraag schijnt niemand ooit te stellen. Populisten komen niet verder dan de constatering dat Mozart geen subsidie had en toch meesterwerken schreef. Dat klopt, maar het waren andere tijden en Mozart had wel een broodheer. Haydn ook. Als je in de 18e eeuw geen broodheer had, was het vrijwel onmogelijk om als componist te leven. En verder stelde het muziekleven ook weer niet al te veel voor. De meeste orkesten hadden geen hoog niveau. Professionele kamermuziekensembles zoals strijkkwartetten waren er niet of nauwelijks. En dat wordt dan gezien als de grote bloeitijd van de klassieke muziek!

Als ik er even voor ga zitten, kan ik zo een stuk of 20 uitstekende componisten opnoemen die nu actief zijn. Voor het jaar 1780 zou me dat grote moeite kosten. Hoeveel echt goede componisten liepen er toen rond, voor zover we weten? Mozart. Haydn. Euh.... Boccherini? Ik kan er nog wel een stuk of wat verzinnen, maar qua aantal lijkt het rond 1780 toch meer op een crisis dan op een bloeitijd.

Hoe had het muziekleven er in Wenen uitgezien als er nou eens een fikse pot subsidie tegenaan was gegooid van zeg 1760 tot en met 1800? Hoeveel opera's had Mozart kunnen schrijven, rustig aan, zonder zich letterlijk kapot te werken? Hoeveel talentvolle jonge componisten hadden geboren leraren als Leopold Mozart, Albrechtsberger en Haydn kunnen opleiden, niet in beslag genomen door verplichtingen bij de adel? Hoeveel excellente kwartetten en orkesten hadden er kunnen zijn om al dat talent te stimuleren tot een enorme productie van meesterwerken, die wat we nu over hebben uit die tijd in de schaduw zou stellen?

Het Kruidvat had er waarschijnlijk nog aardig wat extra meters CD's mee hebben kunnen produceren.